İstanbul’da Eylül 2024 enflasyon verileri açıklandı. İTO tarafından yayımlanan verilere göre, İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi ile ölçülen perakende fiyatlar Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 3,90, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 59,18 artış gösterdi. Aynı dönemde Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise aylık bazda yüzde 4,67, yıllık bazda ise yüzde 47,89 oranında yükseldi. Bu veriler, İstanbul’da hem perakende hem de toptan fiyatların önemli oranda arttığını ortaya koyuyor.
Eylül Ayında Hangi Harcamalar Grubu Ne Kadar Arttı?
İstanbul’da Eylül 2024 döneminde perakende fiyatlardaki değişimler incelendiğinde, bazı harcama gruplarında oldukça yüksek oranlarda artışlar görüldü.
- Diğer Harcamalar Grubu: En yüksek artış bu grupta gözlemlendi. Aylık bazda yüzde 14,62 oranında artış yaşandı.
- Kültür, Eğitim ve Eğlence Harcamaları: Bu kategorideki harcamalarda yüzde 13,24’lük bir artış kaydedildi. Eğitime yönelik artan masraflar ve kültürel faaliyetlerin maliyetlerindeki yükseliş, bu oranı etkileyen faktörler arasında yer alıyor.
- Giyim Harcamaları: Giyimdeki fiyat artışları da dikkat çekici bir seviyede gerçekleşti; bu grupta yüzde 6,67 oranında artış görüldü. Yeni sezon ürünlerin piyasaya çıkması ve moda sektöründeki hareketlilik, bu yükselişi etkileyen ana etkenler arasında yer aldı.
- Konut Harcamaları: Barınma, kira, yakıt ve elektrik gibi konutla ilgili harcamalar Eylül ayında yüzde 4,18 oranında arttı.
- Ev Eşyası Harcamaları: Bu kategoride de yüzde 3,62 oranında bir artış gözlemlendi.
- Gıda Harcamaları: Aylık bazda yüzde 2,63 artışla dikkat çeken gıda fiyatları, hem taze ürünlerdeki fiyat değişimleri hem de işlenmiş gıda ürünlerindeki maliyet artışlarından etkilendi.
- Sağlık ve Kişisel Bakım Harcamaları: Bu grupta ise yüzde 0,72 oranında bir artış yaşandı.
- Ulaştırma ve Haberleşme Harcamaları: Bu alanda ise fiyatlar azaldı. Aylık bazda yüzde 0,35 oranında bir düşüş kaydedildi. Bu düşüş, ulaşım ücretlerindeki hafif düşüş ve haberleşme sektöründeki rekabetin etkisiyle oluştu.
Toptan Fiyatlarda Yaşanan Değişimler
Toptan fiyatlar da Eylül 2024’te belirgin bir şekilde yükseldi. Birçok ürün grubunda dikkat çekici oranlarda fiyat artışları yaşandı.
- Mensucat Grubu: Mensucat grubunda yüzde 13,72’lik bir artış kaydedildi. Bu grubun fiyatlarının artmasında, tekstil ve kumaş sektöründeki hammaddelerin maliyetlerindeki artış etkili oldu.
- İşlenmemiş Maddeler Grubu: Bu kategorideki ürünlerde yüzde 6,83 oranında bir artış gözlemlendi.
- İnşaat Malzemeleri: İnşaat sektöründeki hareketlilikle birlikte bu malzemelerin fiyatları yüzde 5,48 oranında yükseldi.
- Kimyevi Maddeler: Bu grupta yüzde 4,43 oranında bir artış yaşandı. Kimya sektöründe kullanılan hammaddelerin ithalat fiyatlarındaki artışlar, bu yükselişi etkileyen ana faktörler arasında yer aldı.
- Gıda Maddeleri: Gıda ürünlerinde de toptan bazda yüzde 2,61 oranında fiyat artışı görüldü.
- Madenler Grubu: Bu grupta fiyatlar yüzde 2,60 oranında artış gösterdi.
- Yakacak ve Enerji Maddeleri: Enerji ve yakacak ürünlerinin fiyatları yüzde 2,01 oranında arttı.
İstanbul’da Enflasyonun Genel Görünümü: Artışın Nedenleri Neler?
İstanbul’daki perakende ve toptan fiyatlarda yaşanan bu artışlar, enflasyonun genel seyrine ilişkin önemli ipuçları sunuyor. Ekonomik faktörlerin yanı sıra döviz kurlarındaki dalgalanmalar, arz ve talep dengelerindeki değişiklikler, küresel ticaretin etkisi ve iç piyasalardaki üretim maliyetleri, fiyatlarda gözlemlenen artışları etkileyen başlıca nedenler olarak öne çıkıyor. Özellikle İstanbul gibi ekonomik açıdan önemli bir şehirde yaşanan fiyat değişimleri, ülke genelindeki enflasyon oranını da doğrudan etkileyebiliyor.
İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi Nedir?
İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından hesaplanan ve İstanbul’da yaşayan ücretli kesimin geçinme maliyetlerini yansıtan bir endekstir. Bu endeks, şehirdeki gıda, giyim, konut, ulaştırma gibi temel harcama kalemlerinin fiyat değişimlerini takip eder ve genel olarak enflasyonun seyrini gözlemlemek amacıyla kullanılır.
Toptan Eşya Fiyatları İndeksi Ne Anlama Gelir?
Toptan Eşya Fiyatları İndeksi, toptan alım-satım yapan işletmelerin karşılaştığı fiyat değişimlerini yansıtan bir endekstir. Toptancıların ürünleri hangi fiyattan aldığını gösteren bu endeks, üretici fiyatlarındaki değişiklikler hakkında bilgi verir. Toptan eşya fiyatlarının yükselmesi, perakende fiyatların da gelecekte artabileceği anlamına gelebilir.
