Uluslararası Piyasalar ve Türkiye’deki Fiyat Farkı
Uluslararası piyasalarda ayçiçek yağı fiyatları ton başına 990 ile 1000 dolar arasında seyrederken, Türkiye iç piyasasında bu rakamların yüzde 25 üzerinde, ton başına 1250 dolar seviyesinde olduğu görülüyor. Trakya Birlik, yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği ürünü için ön alım fiyatını 20 bin TL olarak açıkladı. İç piyasadaki fiyat artışı ise devam ediyor.
Solventum Yönetim Kurulu Başkanı Onat Angı, geçtiğimiz hafta ham ayçiçek yağının ton fiyatının 43-44 bin TL seviyesine çıktığını belirtti. Angı, piyasanın bir miktar canlanması gerektiğini ve hükümetin doğru adımlar attığını ifade ederken, piyasanın gereğinden fazla ısındığını da vurguladı.
Piyasa Koşulları ve Fiyat Artışları
Onat Angı, ayçiçek yağı fiyatlarının hızlı yükselmesinin nedenlerinden biri olarak piyasalarda oluşan köpüğe işaret etti. Yüzde 10-15 oranında fiyat artışı normal karşılanırken, şu anda bu oranın üzerine çıkıldığını belirtti. Piyasaların uzun zamandır baskı altında olduğunu ve düşük fiyatların sürdüğünü ifade eden Angı, bu baskının ardından hızlı fiyat artışlarının dengeyi bozduğunu dile getirdi. Ayrıca, satıcıların fiyatların daha da yükseleceği beklentisiyle ürünlerini satmak istememesi, fiyatların daha da yükselmesine yol açıyor.
Vergi İndirimi İhtimali
Ayçiçek yağı fiyatlarındaki artışı yakından takip eden hükümet, Resmi Gazete’de yayımlanan Yağlık Ayçiçeği Tohumu ve Ham Ayçiçeği Yağı İthalatında Tarife Kontenjanı ile bazı firmalara indirimli gümrük vergisi uyguluyor. Angı, vergilerin daha da indirilebileceğini ve bunun piyasalarda bir rahatlama yaratabileceğini belirtti. Hükümetin bu konuda yeni adımlar atması, fiyatların stabil hale gelmesine yardımcı olabilir.
Zincir Marketlerde Fiyat Artışları
Son bir ayda zincir marketler de kendi markalarına ait ayçiçek yağlarında fiyat artışına gitti. Markalı ürünlerin 5 litrelik pet şişe fiyatı 279,95 TL seviyesine kadar yükselirken, market markalı ürünlerin en düşük fiyatı 229,50 TL olarak belirlendi. Türkiye’deki ayçiçek yağı fiyatlarının, uluslararası düzeyin üzerinde olması, yüzde 36 gümrük vergisi ile korunmasından kaynaklanıyor.
İthalat ve Vergi Düzenlemeleri
Ayçiçek yağı ithalatı yapıldığında, yüzde 36’lık gümrük vergisinin uygulanması, Türkiye’ye dışarıdan yağ ithalatını kârsız hale getiriyor. Bugün, iç piyasada ham yağın ton fiyatı 43 bin TL, bu da 1250 dolar seviyesine denk geliyor. Uluslararası piyasalarda fiyatlar 990-1000 dolar arasında değişiyor, ancak gümrük vergileri eklendiğinde fiyatlar 1360 dolar seviyesine ulaşıyor. İç piyasadaki hızlı fiyat artışı, ham yağ fiyatını bir ayda 1050 dolardan 1250 dolara yükseltti.
Dünyada Yağ Üretiminde Düşüş
Dünya genelinde ayçiçek yağı üretiminde düşüş yaşanması da fiyat artışlarını etkileyen önemli bir faktör. Ukrayna ve Rusya gibi önemli üretici ülkelerde bu yıl üretim tahminleri aşağıya çekildi. Ukrayna’da üretim beklentisi 12,5 milyon ton, Rusya’da ise 14,5 milyon ton olarak ifade ediliyor. Bu üretim seviyeleri, önceki yıllara kıyasla düşüş gösteriyor ve fiyatların dünya genelinde yükselmesine neden oluyor.
Ayçiçek yağı fiyatları neden artıyor?
Ayçiçek yağı fiyatlarındaki artışın başlıca nedenleri, uluslararası piyasalardaki dalgalanmalar, Türkiye’deki iç piyasa koşulları ve gümrük vergileri olarak öne çıkıyor. Ayrıca satıcıların fiyatların daha da yükseleceği beklentisiyle ürünlerini satmamaları da fiyat artışına katkıda bulunuyor.
Türkiye’de ayçiçek yağı fiyatları uluslararası piyasalardan neden yüksek?
Türkiye’deki ayçiçek yağı fiyatlarının uluslararası piyasalardan yüksek olmasının nedeni, yüzde 36’lık gümrük vergisi ile korunmasıdır. Ayrıca iç piyasada arz-talep dengesizlikleri ve hızlı fiyat artışları da bu duruma etki ediyor.
Vergi indirimi yapılacak mı?
Ayçiçek yağı fiyatlarındaki hızlı artışın ardından, hükümetin gümrük vergisi indirimine gitmesi bekleniyor. Bu durum, fiyatları bir miktar dengeleyebilir.
Zincir marketlerde 5 litrelik ayçiçek yağı fiyatları ne kadar?
Zincir marketlerde 5 litrelik markalı ayçiçek yağı fiyatları 279,95 TL seviyesine kadar çıkarken, market markalı ürünlerin fiyatı 229,50 TL seviyesindedir.
